The Iliad and Odyssey, in 5th and 19th century Grabar

Robert Bedrosian has brought my attention to these 19th century Armenian (Grabar-like) translations of The Iliad and The Odyssey (below). What initially struck me is how much longer my translation (especially, of The Iliad) is than the others. I'm thinking I should fix it a little, but now I am more tempted to try a "modern" Grabar translation (essentially, modern vocabulary with classical grammar)... Anyway, here are my 5th-century-style translations of Homer side-by-side with the 19th century translations of the Mekhitarist scholars:

—

THE ILIAD

5th-century-style Classical Armenian

Translated by Beyon Miloyan

Զբարկութիւն՝ Դիցուհի, երգէ զբարկութեանն՝ Աքիլլեսի որդի Պելեոսի,

Զբարկութեան մահաբերութեան զոր ածեր ՚ի վերայ զԱքեացիք զանհնարին ցաւք.

Եւ տարաժամ առաքեաց ՚ի Հադես քաջ զոգիս բազմաց նահատակաց,

Զոր զանձինս իւրեանց արարին գէշ թռչնոց եւ կերակուր շանց,

Վասն որոյ եւ կատարեցաւ զխորհուրդն զԱրամազդի ՚ի ժամանակէն 

Զոր հակառակէին մարտ ՚ի պատերազմի Ագամեմնոն որդի Ատրեոս արքայի եւ քաջն Աքիլլես։

19th-century-style Classical Armenian

Translated by Arsen Komitas Bagratuni

ԶԱքիլլեայ Պելիածնին, աստուածուհիդ, զքէնն երգեա

Զկորուսիչ եւ բիւր ցաւոց աքայեցւոցն աղիտաբեր,

Որ զգիւցազանց ՚ի դժոխս արի անձինս ընկէց բազումս,

Եւ գէ՛շ արկ զնոսին շանց եւ հաւուց առ հասարակ,

Եւ կամացն Արամազդայ գայր ելանէր խորհուրդ ՚ի գլուխ,

Յորմէհետէ միանգամ ՚ի վէգ եկեալ երկփեղկեցան

Ատրիգէս արանց արքայ եւ Աքիլլեւս աստուածազարմ։

Modern English

Translated by Richmond Lattimore

SING, goddess, the anger of Peleus' son Achilleus

and its devastation, which put pains thousandfold upon the Achaians,

hurled in their multitudes to the house of Hades strong souls

of heroes, but gave their bodies to be the delicate feasting

of dogs, of all birds, and the will of Zeus was accomplished

since that time when first there stood in division of conflict

Atreus' son the lord of men and brilliant Achilleus.

Ancient Greek

by Homer

μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος

οὐλομένην, ἣ μυρί' Ἀχαιοῖς ἄλγε' ἔθηκε

πολλὰς δ' ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν

ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν 

οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διὸς δ' ἐτελείετο βουλή

ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε 

Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.

—

THE ODYSSEY

5th-century-style Classical Armenian

Translated by Beyon Miloyan

Պատմեա ինձ՝ Մուսա վասն խորամանկ մարդոյն,

Զոր շրջեցաւ ՚ի հեռի ճանապարհի յետ աւարելոյ զսուրբ Ոստանն Տրոյայի.

Եւ ետես զքաղաքս եւ եգիտ զխորհուրդս բազմաց մարդոց,

Եւ որպէս նա համբերեց ՚ի վերայ ծովուն իսկ ցաւագին անձամբ,

Ջանալով եւ յաւժարութեամբ ոգւոյ՝ զի կեցցէ.

Եւ զի դարձցի բարեկամք իւր ՚ի տունս իւրեանց։

Այլ ոչ փրկեաց զնոսա զի անփութութեան իւրեանց վախճանեցան՝ 

Յիմարքն` զոր եկեր արջառս Արեւու Հիպերիոնի,

Վասն որոյ եւ արգել զնոսա յաւուրս ՚ի դարձելոց տունս։

Պատմեա եւ այլս բանս, Դիցուհի՝ դուստր Արամազդի։

19th-century-style Classical Armenian

Translated by Eghia T'omachian

Ինձ զայրն ասա՛, դու ո՞վ Մուսա, զայր խորագէտ բազմահնար

Որ զԵղիոնն զսուրբ քանդեալ թափառեցաւ ընդ երկար.

Քաղաքս ետես բազմաժողովս, այր խելամուտ հրաշացաւ,

Եւ յերաշխէպ բազմարկածեան նա ՚ի ծովու տանջեցաւ։

Անձին հոգ ած եւ ընկերացն, այլ ո՛չ դարձոյց ողջանդամ,

Թէպէտ անձկայր. զի ՚ի կորուստ անմտութեամբ վարեցան։

Ա՜յ խօլամիտք, որ զպաճարս զԱրեւոյն կերան զվեհին,

Սրամտեցաւ եւ զնոցայն անհետացոյց զօր դարձին։

Արդ, դիցուհի, դուստր մազդեզն ասա՛ խուն մի նաեւ մեզ.

Modern English

Translated by Richmond Lattimore

Tell me, Muse, about the wily man who wandered

Long and far after he sacked the sacred citadel of Troy.

He saw the cities and knew the minds of many men,

But suffered at sea many sorrows in his heart,

Struggling for his life and comrades’ return home.

But he didn’t save his comrades, much though he wanted to,

For by their own recklessness they perished,

Childish fools, who devoured the cattle of the Sun, Hyperion,

Who then deprived them of their homecoming day.

Tell us also, goddess, daughter of Zeus, of sundry things.

Ancient Greek

by Homer

ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ

πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε:

πολλῶν δ' ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

πολλὰ δ' ὅ γ' ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,

ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.

ἀλλ' οὐδ' ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ:

αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,

νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο

ἤσθιον: αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.

τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν.