Grabar Verb Conjugations: Եմ

Present (Ներկայ)
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Եմ	Ես եմ	Եմք	Մենք ենք
Ես	Դուն ես	Էք	Դուք էք
Է	Ան է	Են	Անոնք են

—

Grabar: Ես ուրախ եմ վասն ձեր։

Western Armenian: Ես ձեզի համար ուրախ եմ։

English: I am happy for your sakes.

—

Grabar: Գիտեմ զի կին գեղեցիկ ես դու:

Western Armenian: Գիտեմ որ դուն գեղեցիկ կին մըն ես։։

English: I know that you are a beautiful woman.

—

Grabar: Դու ի նոցանէ ես։

Western Armenian: Դուն անոնցմէ ես։

English: You are one of them.

—

Grabar: Գրեալ է։

Western Armenian: Գրուած է։

English: It is written.

—

Grabar: Եղբարք եմք մեք:

Western Armenian: Մենք եղբայր ենք։

English: We are brothers.

—

Grabar: Չեմք լրտեսք:

Western Armenian: Լրտես չենք։

English: We are not spies.

—

Grabar: Դուք ո՞վ էք:

Western Armenian: Դուք ո՞վ էք։

English: Who are you?

—

Grabar: Քո են:

Western Armenian: Քուկդ են։

English: They are yours.

—

These same verbs are used to form corresponding verb suffixes, e.g., հարկանել (to strike, hit):

Present (Ներկայ)
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Տեսանեմ	Կը տեսնեմ	Տեսանեմք	Կը տեսնենք
Տեսանես	Կը տեսնես	Տեսանէք	Կը տեսնէք
Տեսանէ	Կը տեսնէ	Տեսանեն	Կը տեսնեն

—

Grabar: Ոչ եւս տեսանեմ զնա մինչեւ ցայժմ:

Western Armenian: Մինչեւ հիմա զինք չտեսայ՝։

English: I have not seen him since.

—

Grabar: Ո՞չ տեսանես։

Western Armenian: Չե՞ս տեսներ։

English: You don’t see?

—

Grabar: Ակն որ տեսանէ։

Western Armenian: Աչքը որ կը տեսնէ։

English: The eye that sees.

—

Grabar: Տեսանեմք զլոյս։

Western Armenian: Լոյսը կը տեսնէնք։

English: We see the light.

—

Grabar: Տեսանէ՞ք։

Western Armenian: Կը տեսնէ՞ք

English: Do ye see?

—

Grabar: Աչք ձեր տեսանեն։

Western Armenian: Ձեր աչքերը կը տեսնեն։

English: Your eyes see.

—

Անկատար անցեալ (Past Imperfect)
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Էի	Ես էի	Էաք	Մենք էինք
Էիր	Դուն էիր	Էիք	Դուք էիք
Էր	Ան էր	Էին	Անոնք էին

—

Grabar: Չէի՞ արժանի։

Western Armenian: Արժանի չէի՞։

English: Was I not worthy?

—

Grabar: Ո՞չ դու էիր որ . . .

Western Armenian: Դուն չէի՞ր որ . . .

English: Wasn’t it you who . . . ?

—

Grabar: Ամենայն ժողովուրդն զարմացեալ էր։

Western Armenian: Բոլոր ժողովուրդը զարմացեր էր։

English: The whole population was astonished.

—

Grabar: Մեք ի քուն էաք:

Western Armenian: Մենք քունի մէջ էինք։

English: We were asleep.

—

Grabar: Էիք յանապատի անդ զաւուրս բազումս:

Western Armenian: Շատ ժամանակ անապատին մէջ բնակեցաք։

English: You were in the wilderness for a long time.

—

Grabar: Եւ էին երկոքեան մերկ։

Western Armenian: Երկուքն ալ մերկ էին։

English: And they were both naked.

—

These same verbs can be used to form corresponding verb suffixes, e.g., հարկանել (to strike, hit):

Անկատար անցեալ (Past Imperfect)
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Հարկանէի	Կը զարնէի	հարկանէաք	Կը զարնէինք
Հարկանէիր	Կը զարնէիր	Հարկանէիք	Կը զարնէիք
Հարկանէր	Կը զարնէր	Հարկանէին	Կը զարնէին

—

Grabar:Ելանէի զհետ նորա եւ հարկանէի զնա…

Western Armenian:Եւ անոր ետեւէն երթալով՝ զանիկը կը զարնէի…

English:And I went out after him, and struck him…

—

Grabar:Եթէ հարեալ էիր հնգիցս կամ վեցիցս, յայնժամ հարկանէիր զԱսորիս մինչեւ ի սպառ։

Western Armenian:Եթէ հինգ կամ վեց անգամ զարնէիր, այն ատեն Ասորիները պիտի զարնէիր, ու պիտի հատցնէիր։

English: You should have struck five or six times; then you would have struck Syria till you had destroyed it!

—

Grabar: Եւ հարկանէր Դաւիթ զերկիրն…

Western Armenian: Դաւիթ այն երկիրը զարկաւ…

English: And David smote the land...

—

Subjunctive Present
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Իցեմ	Ըլլամ	Իցեմք	Ըլլանք
Իցես	Ըլլաս	Իցէք	Ըլլաք
Իցէ	Ըլլայ	Իցեն	Ըլլան

—

Grabar: Միթէ ե՞ս իցեմ:

Western Armenian: Միթէ ե՞ս եմ։

English: Is it me?

—

Grabar: Վստահ իցեմք։

Western Armenian: Վտահ ըլլանք։

English: Let us be sure.

—

Grabar: Տակաւին կենդանի՞ իցեն:

Western Armenian: Տակաւին ո՞ղջ են։

English: Are they still alive?

—

-իցեմ, etc. also forms a suffix for conditional verbs. For example, Իջուցանել (իջեցնել, to take down, to lower) becomes:

Conditional verb
Singular (Եզակի)		Plural (Յոգնակի)
Grabar	Western Armenian	Grabar	Western Armenian
Իջուցանիցեմ	Իջեցնեմ	Իջանիցեմք	Իջեցնենք
Իջուցանիցես	Իջեցնես	Իջուցանիցէք	Իջեցնէք
Իջուցանիցէ	Իջեցնէ	Իջուցանիցեն	Իջեցնեն

—

Two examples:

Grabar: «Միթէ մատեան մերձ կայցէ ինձ, որպէս ասի ի Յովբ, կամ դպրութիւն քոց հայրենեացն, որով նմանագոյնս արդեաւք Եբրայեցւոցն պատմագրեաց՝ ի վերուստ ի քեզ իջուցանիցեմ անսխալ։» —Խորենացի

Western Armenian: «Կա՞յ արդեօք իմ ձեռքիս տակ մատեան մը, ինչպէս ըսուած է Յոբի գիրքին մէջ, կամ քու հայրենիքդ ունի՞ գրականութիւն, որոնց միջոցով թերեւս եբրայեցի պատմագիրներու նման՝ վերէն մինչեւ քեզի իջեցնեմ անսխալ կերպով (կամ թէ ուրիշներէն սկսելով դէպի վեր տանիմ) մինչեւ սկիզբը:»

English: “‘Is there a book near me?’ as is said in [the Book of] Job, or does your homeland have a literature that I can, like the Hebrew historians, bring to you from the beginning without fault?” —Khorenatsi

—

Grabar: «Եւ չէ հնար լուսնի յերկիր իջանել. որպէս կախարդաց տեսեալ՝ ի ժամանակի՝ հրամանաւ Աստուծոյ զլուսոյն արիւնագոյն լինելոյ զկերպարանսն՝ դիւի նմանել լուսնի բարբաջեն, թէ զլուսին իջուցանիցեն. որում չէն մարթ լինել, <…> եւ կթիցի անստինն։» —Եզնիկ Կողբացի

Western Armenian: «Եւ անկարելի է որ լուսինն երկիր իջնէ, ինչպէս կախարդները կը կարծեն, եւ որ ժամանակին Աստուծոյ հրամանով արեան գոյն ստանալով, ափեղցփեղ խօսելով, դեւի կը նմանցնէին լուսինը, եւ կ՛ըսէին որ լուսինը պիտի իջեցնէն։ Ասոնք անկարելի բաներ են, իբր թէ <…> կուրծք չունեցողը կը կթուի։»

English: “The moon cannot descend to the earth, as sorcerers reckon, and that the light of the moon, having once become bloody by God’s command, took a form in likeness to a demon’s, and they babble that they will bring down the moon. These are impossible things, as though […] one without breasts be milked.” —Yeznik Koghbatsi

Test yourself

Index