Mortal by Nature (from the Fables of Mkhitar Gosh)

 

Բնութեամբ մահկանացու յԱռակք Մխիթար Գոշի

ԳնդածաղիկքԳնդածաղիկ - Southernwood

եւ

կորնգանկորնգան - melilotus

եւ

խոլորձխոլորձ - orchid

՝

առուոյտ կապոյտ առուոյտ կապոյտ - alfalfa

եւ

սէզ սէզ - bent grass

եւ

նմանք սոցիննմանք սոցին - others like them

ծաղր եդեալ ծաղր եդեալ - were ridiculing

զցինկ ցինկ - meadow rue

՝ ասէին, եթէ

զի՞ է՝ զի մեք զուարճացեալք կամք զի՞ է՝ զի մեք զուարճացեալք կամք - why is it that we are amusing ourselves

,

եւ նա ծիւրեալ դեղնութեամբ եւ նա ծիւրեալ դեղնութեամբ - and it is languishing with a yellow color?

։ Եւ լուեալ՝ պատասխանեաց.

վասի զի անմիտք էք եւ աներկիւղ վասի զի անմիտք էք եւ աներկիւղ - because you are mindless and fearless

,

ոչ խորհիք եթէ վասն մեր սուրք սրեն գերանդեաց ոչ խորհիք եթէ վասն մեր սուրք սրեն գերանդեաց - you do not think that 'the blades of the scythe sharpen for us'

.

իսկ ես խոկալով յայսոսիկ իսկ ես խոկալով յայսոսիկ - but I, meditating up on this,

՝

զարհուրեալ դեղնիմ զարհուրեալ դեղնիմ - turn yellow out of terror

։

Յայտնապէս ցուցանէ առակս՝ թէ յոյժ անմիտք են որ մոռանան եթէ բնութեամբ մահկանացու է ազգ մարդկան. եւ պատրեալք յերեւելի ի մեծութիւնս՝ ծաղր առնեն զվարս երկիւղածս եւ զկրաւնաւորս. Ուստի յանդիմանին ի նոցունց անմտութիւն նոցա. եւ ինքեանք գիտելով զապականութիւն երկրաւորացս՝ ոչ պատրին, այլ ճնշեալ եւ երկիւղիւ միշտ ներգեւին։

—

The southernwood, melilotus, and orchid, the alfalfa, the bent-grass and others like them were ridiculing the meadow-rue, saying: "Why is it that we are joyous, and it is languishing with a yellow color?" Hearing this, [the meadow-rue] replied: "It's because you are mindless and fearless and you do not think that the scythes sharpen their blades for us. I, however, meditating on this, am terrified, and turn yellow."

This fable clearly shows that those who forget that by nature humankind is mortal are very senseless. Deceived [into believing] that size is venerability they ridicule the behavior of the pious and of clerics. Whence they are criticized by them for their stupidity. They themselves, knowing the corruption of earthlings, are not deceived; rather, oppressed and with dread, they always grow weak.

(Translated into English by Robert Bedrosian)

—