Aphrodisiac of the Heart (from the Fables of Mkhitar Gosh)

Ափրոդիտական Սրտի յԱռակք Մխիթար Գոշի

Աղաղակէր երբեմն խնկողկուզիկ Աղաղակէր երբեմն խնկողկուզիկ - Once the marjoram cried out

՝ թէ

ես պատճառ եմ սրբութեան քահանայիցես պատճառ եմ սրբութեան քահանայից - I am cause for the priests' holiness

.

եւ զոմն ստգտանէր զծաղիկեւ զոմն ստգտանէր զծաղիկ - and it blamed a certain flower

, զի

արմատ նորա ափրոդիտականին է շարժողարմատ նորա ափրոդիտականին է շարժող - because its root is an aphrodisiac

։

Եւ զայս լուեալ քահանայ ոմն չարչարեալ ի ցանկութենէԵւ զայս լուեալ քահանայ ոմն չարչարեալ ի ցանկութենէ - Hearing this, a certain priest who was tormented by desire

՝ եւ

եդ զնա ի հանդերձ իւրեդ զնա ի հանդերձ իւր - put it in his clothes

. եւ

ինչ ոչ աւգտեալինչ ոչ աւգտեալ - receiving no benefit

թշնամանէր զխնկածաղիկն իբրեւ զսուտ ոք թշնամանէր զխնկածաղիկն իբրեւ զսուտ ոք - he became hostile to the oregano/sage as though it were false

։

Եւ նորա դարձուած արարեալ ասաց Եւ նորա դարձուած արարեալ ասաց - [the latter] turned to him and said

.

Զի ի հանդերձ քո եւ ոչ ի սրիտ զիս եդերԶի ի հանդերձ քո եւ ոչ ի սրիտ զիս եդեր - it's because you put me in your clothing and not in your heart

,

յաղագս որոյ ոչ ինչ աւգտեցարյաղագս որոյ ոչ ինչ աւգտեցար - that you received no benefit

։

Եւ լուեալ այրն լուռ եղեւԵւ լուեալ այրն լուռ եղեւ - On hearing this, the man became silent.

։

Լի հանճարով է աւրինակս Լի հանճարով է աւրինակս - This example is full of wit

.

զի զողջախոհութիւն ոչ մարմնովզի զողջախոհութիւն ոչ մարմնով - because not physical chastity

,

այլ հոգւով արժան է ունելայլ հոգւով արժան է ունել - but spiritual chastity is worth having

.

ապա թէ ոչ՝ անշիջանելի է ախտ ցանկութեանապա թէ ոչ՝ անշիջանելի է ախտ ցանկութեան - otherwise the disease of lust is unquenchable

.

եւ չէ պատշաճ զի բարի եղեալս Աստոծոյեւ չէ պատշաճ զի բարի եղեալս Աստոծոյ - and it is not fit for one who was made good by God

յ՝

չար կարծելչար կարծել - and it is not fit to think evil

։

—

Once the marjoram noised it about that it was the cause of the priests' holiness. And it rebuked a particular flower, since its root was an aphrodisiac. A certain priest hearing this, was tormented by desire and placed [that plant] in his clothing. But as it did not help, he became hostile to the salvia/sage, as though it were false. [The latter] turned to him and said: "it's because you put me in your clothing and not in your heart that you were not aided in anyway." When the man heard this, he became silent.

This is a brilliant example. Chastity, not physical but spiritual, is worth having. Otherwise, the disease of lust is unquenchable. And it is improper for one made by God to think evil.

(Translated into English by Robert Bedrosian)

—