The Oak (from the Fables of Mkhitar Gosh)

Կաղնին յԱռակք Մխիթար Գոշի

Մեծաբանեալ սնափառէրմեծաբանել սնափառիլ - to boast, vaunt, give oneself airs

կաղնի՝ ասել զինքն

թագաւորազնթագաւորազն - of royal stock

յաղագս հասակին՝ հզաւր զաւրութեամբ,

իբր ի Լիբանանս բնակեալ հսկայազաւրիբր ի Լիբանանս բնակեալ հսկայազօր - as/like the enormous [trees] of Lebanon

. եւ խորհէր առ աթուր զամենեսեան հարկանել. իսկ

արքայկաղնիարքայկաղնի - walnut/almond (lit. "king-oak")

ոչ

ժուժեալժուժել - to endure

, յանդիմանական վարեցաւ առ նա բանիւ՝ ասելով. Բազումք

համանմանհամանման - alike

քեզ ոչ

պարծինպարծիլ - to brag

. սակայն եւ ոչ

զանխլանանզանխլանալ - to be ignorant of

փառք նոցա՝ ի պտղոյ առաւել քան ի հասակէ գովեալք. զի՞ այդպէս

յանդգնիսյանդգնիլ - to dare

. ես եւ ոչ մի ինչ եմ, բայց մարդիկ զպտուղ իմ ուտելով՝ եւ զիս եւս յարգեն. այլ պտուղ քո ի

դարմանսդարման - remedy, cure

կայ խոզից։ Եւ զայս ասացեալ լռեցուցանէր, ծիծաղելի զնա ցուցեալ։ Միտք առակիս յայտնի է, խրատելով

զսնապարծսսնապարծ - vainglorious

՝ որք

յազգքազգ - lineage

եւ ի

տեսակստեսակ - kind, type, collective

եւ ի զաւրութիւնս պարծին. ոչ ուսեալք յիմաստնոյն՝ եթէ գովեսցէ զքեզ ընկերն, եւ մի՛ դու. այլ նոքա

զխոտելինխոտելի - reprehensible

առ ինքեանս

թագուցանենթագուցանել - to conceal

, սակայն ի գիտողաց յանդիմանին, ոչ ունելով պիտանի ինչ

կենցաղոյսկենցաղ - conduct, life

՝ նա եւ ոչ

հոգւորհոգեւոր - spiritual

ինչ. եւ որք ի նմանէ

այպանինայպանել - to insult

, բազում անգամ քան զնոսա լաւագոյն գտանին, եւ ընդունելիք մարդկան լինին. եւ նոքա անարգ եւ ծիծաղելիք ի բաց խոտին։

—

The oak vaingloriously put on airs, saying that it was of royal stock, on account of its height, and extremely powerful since a huge force [of oaks] resided in Lebanon. And it thought to trample all underfoot. Now the walnut/almond tree edid not stand for this and rebuked the oak, saying: "Many like you do not boast albeit they are not unaware of their glory, [being] praised more for fruit than for size. Why are you so brazen? [Even] I am nothing except that people, eating my fruit, praise me and respect me. But your fruit is victuals for swine." Having said this, he silenced the other and showed him to be laughable. The message of this fable is clear, counseling the vainglorious who boast of [their] line, type, and might, who have not learned from the wise that your friend should [be the one] to praise you, and not you yourself. Rather, they conceal their despicable [sides]. However, they are rebuked by the knowledgeable since there is nothing of use in their conduct or spirits. Those scorned by such a one are many times better, accepted by people. And those [scorners], dishonored and laughed at, are themselves scorned.

(Translated into English by Robert Bedrosian)

—