Movses Khorenatsi's History of the Armenians: Chapter 4 (Book 2)
Movses Khorenatsi's History of the Armenians
(Translated by Robert Bedrosian)
IV
How Vagharshak united the Armenian braves into an organized military and advanced against the allies of the Macedonians.
After [Persian king] Arshak's war with the Macedonians and his taking of Babylon and eastern and western Assyria, Vagharshak gathered together a great army from Atrpatakan and Armenia, from the middle [parts] of the land, men renowned and brave, including the aforementioned Bagarat, and the braves under him, the young men of the lake shore who descended from Gegham and the Canaanites, the offspring of Sharay and Gushar, and the neighboring [descendants] of Sisak and Cadmos and their relations—almost half of our land. He advanced to the center of the land, above the sources of Metsamo'r on the bank of the Araxes near the hill called Armawir. There he stayed many days, it must be admitted, for they did not know any kind of [military] order.
From there, having united [the troops] from all parts of the land, he advanced to the borders of Xaghtik'. This was because [some areas, such as] Lazica, Pontus, Phrygia, Mazhak' [Caesarea], and others—not having heard the news about Arshak's war—stubbornly held to the treaties they had with the government of the Macedonians. For this [resistance], a certain Morp'iwghik united these aforementioned areas and incited warfare against Vagharshak. They encountered one another near a high hill with a rocky summit, which is today called Coloneia. Approaching to within a few stadia of each other, both sides fortified their positions for many days.
ԳԻՐՔ ԵՐԿՐՈՐԴ
Բան միջակ պատմութեան մերոցն նախնեաց։
Գլուխ Դ
Եթէ ո՛րպէս միաբանեալ Վաղարշակայ զքաջս Հայոց ի կարգս զաւրու` խաղայ ի վերայ Մակեդոնացւոցն մտերմաց:
Յետ պատերազմին Արշակայ ընդ Մակեդոնացիս եւ ունելոյ զԲաբելոն եւ զարեւելս եւ զարեւմուտս Ասորեստանի` միաբանէ եւ Վաղարշակ զաւր բազում յԱտրպատականէ եւ ի Հայոց, որ ի միջոցի աշխարհիս, արս անուանիս եւ քաջս, եւ զկոչեցեալն Բագարատ, եւ որք ընդ նովաւ քաջք, եւ ծովեզերեայսն մանկունս, որք ի Գեղամայ եւ ի Քանանացւոց, եւ Շարայի ծնունդք եւ Գուշարայ, եւ առ թեր Սիսակեանսն, եւ զԿադմեանսն եւ զնոցա մերձաւորսն, որպէս թէ զկէս մասն աշխարհիս: Հասանէ ի միջոց աշխարհիս, վերագոյն քան զակունս մաւրին մեծի, յափն Երասխայ, մաւտ յԱրմաւիր որ ասի բլուր. աւուրս շատս առնելով անդ, որպէս պարտ է ասել. զի ոչ գիտէին զկարգս ինչ:
Եւ աստի միաբանեալ զբոլոր կողմանս աշխարհիս` հասանէ առ սահմանաւքն Խաղտեաց: Քանզի Ղազիկայ, Պոնտոս, Փռիւգիայ, Մաժաք եւ այլք, ոչ գիտելով զհամբաւ պատերազմին Արշակայ` առ Մակեդոնացւոց պետութիւնն զմիաբանութիւն դաշանցն հաստատուն պահէին: Վասն որոյ ոմն Մորփիւղիկեայ միաբանեալ զասացեալ կողմանս զայսոսիկ, եւ գրգռի ի պատերազմ ընդ Վաղարշակայ: Բայց պատահեն միմեանց առ բարձրաւանդակի միոջ բլրով քարագագաթնիւ, որ այժմ ասի Կողոնիայ. եւ մաւտեալք առ միմեանս ձիգ ասպարիսաւք միջոցացն` ամրանան կողմանքն երկոքին բովանդակ աւուրս:
Comments
Post a Comment